Artikel

WAAR JE AL NIET KOMT MET EEN GITAAR, EEN STEM EN NIEUWSGIERIGHEID
Tekst: Ernst Langhout

Ik ben van plan binnenkort via mijn advocaten alle koffie-shops in Nederland en vooral de voormalige Meerpaal in Sneek voor de rechter te slepen, omdat ze mij jarenlang zakjes wiet hebben verkocht zonder dat daarop vermeld was dat je er stoned of zelfs high van kon worden of dat er THC in zat. Ik hoop hier enkele miljoenen beter van te worden, maar eerst zou ik een stuk voor de Freeze gaan schrijven. De rechtszaak is dus even uitgesteld ook omdat ik druk bezig ben met het opnemen van een speciale CD-single in het kader van Simmer 2000, dit samen met Wilco Berga, de dichter uit Twellegea. Niet in opdracht van het organiserend comité Simmer 2000 overigens.

Dit brengt mij meteen op het onderwerp van het artikel, namelijk eens terug kijken waar een gitaar, een stem en een grote nieuwsgierigheid je zoal kunnen brengen. Zo zit ik dit te schrijven op het balkon van Andreas Klisch, een vriend uit Potsdam. Voormalig boeker en nu directeur van het 'Lindenpark'- een soort poptempel als Paradiso- reeds in DDR tijden actief als organisator van toen 'subversieve' rock- en punk concerten. Zijn Stasi rapport loog er dan ook niet om; als de Muur niet op tijd was gevallen , zou hij vroeg of laat zeker opgepakt zijn. De vriendschap is begonnen in 1988, na de nacht waarin we hem overvielen met twintig Russische muzikanten van de theater -rockgroep AVIA uit Leningrad ( nu St Petersburg), die onverwacht een slaapplaats nodig hadden voor hun terugreis van Berlijn naar Leningrad. Zij hadden zo'n tiental optredens gedaan in Nederland (Oerol, Theater aan de Werf, de Kleine Komedie) , in Duitsland en in België, georganiseerd door Arina van Dijk van Shifting Time, mijn partner en manager. In zijn Trabi scheurden we in de stromende regen door Potsdam om iedereen onder te brengen. Het klikte meteen en sindsdien heb ik zowel solo, als met Big Tree en The Hones meerdere malen in het Lindenpark opgetreden en regelde Andreas twee maal een toertje door voormalig Oost-Duitsland. Hij maakte in 1995 ook mijn eerste website, te vinden via het Lindenpark, en stortte zich sindsien op de informatica en maakt nu carriere als directeur van het Potsdammer Internetcafe, terwijl ik nog steeds zo goed als digibeet ben. Ook nodigde hij mij uit om een aantal workshops, samen met Erny Green en mijn gitarist Johan Keus te doen voor een paar stoere, jonge Ossie punks ( no future bestaat hier echt).

De laatste jaren gaan we vaak samen op vakantie naar Zuid-Europa, waarbij onze Amerikaanse vriendin Amy Harper uit Austin (Texas) ook van de partij is. Bij haar logeerden Arina en ik toen wij voor het eerst in 1991 voor de grote independent music meeting South by Southwest waren uitgenodigd voor optredens en promotie. Twee jaar later, in 1993, wederom op uitnodiging van de organisatie, stond ik weer op het podium van SXSW, en deed ik daarnaast met mijn band The Hones een toertje van 10 optredens in Austin. Later werd SXSW ook door de muziekscene en de SPN ontdekt en worden er sindsdien ieder jaar een aantal Nederlandse bands uitgenodigd voor 'showcases'. In 1991 en 1993 was collega The Watchman de enige andere Nederlandse artiest daar, nu is inmiddels ook de band Cooper daar geweest. Drummer van Cooper is Bertus de Blaauw, met wie ik zo'n tien jaar heb samen gespeeld in The Visitor, de flink harde gitaarband, die niets te maken had met de folkmuziek, die ik daarvoor en nu ook weer maak.

Dit brengt mij meteen op een conclusie, dat veelzijdigheid misschien ook is te omschrijven als 'niet precies weten wat je zelf wilt'. Dit heeft wat nadelen bij het profileren van jezelf. De vraag rijst: wat is die figuur nu eigenlijk? Friestalig troubadour? Engelstalig liedjesschrijver? Rock- of folkmuzikant? Of een feest-folkmuzikant? Alles tegelijk dus; dit schept misschien wat verwarring, maar voor mij blijft juist op deze manier het leven als muzikant interessant. Je speelt daardoor ook op de meest uiteenlopende plaatsen. Zo kan het zijn dat ik in een lang weekend een literaire muziekavond heb met Wilco Berga, een feest of kroegentocht met de folkband opvrolijk met Johan Keus en violist Peter Zijlstra en een echt luisterconcert geef in Theater Romein (laat het nooit alleen maar pop-zaal worden a.u.b) en zondagavond eindig in een Irish Pub. Dit alles is niet alleen goed voor de inkomsten, maar ook tegen de verveling zoals die bijvoorbeeld optrad, nadat we met The Visitor in de jaren tachtig voor de zoveelste keer het Nederlandse popcircuit hadden afgeschuimd.

Terugkijkend kan ik alleen maar zeggen, dat ik dankzij die gitaar heel wat interessante dingen in het leven heb beleefd, die anders mooi mijn neus voorbij zouden zijn gegaan. Zo heb ik bijvoorbeeld Arina ontmoet bij een optreden in Balk in 1980. Niet lang daarna werd ze samen met Ed Bausch de manager en boeker van The Visitor en vanaf 1983 was ze één van de organisatoren van het jaarlijkse Sneekwave festival. Na de eerste reis naar Rusland in 1987 stortten we ons op culturele uitwisselingen met het Oostblok: bands daarvandaan hier laten optreden en bands hiervandaan, zoals Weekend At Waikiki, Nerve, Piter Wilkens, Strawelte, Pigmeat en Reboelje naar Rusland, Litouwen en Polen op tour nemen.

Een aantal andere dingen die me nu zo te binnen schieten, die ik niet graag had willen missen zijn:

- mijn 34e verjaardagsfeest in 1990 op de Wolga tijdens een drie weken durende 'Rock for Clear Water' tour langs een tiental grote steden langs de Wolga, met Weekend at Waikiki en de bekendste Russische bands en veel te veel wodka.

- het samenwerkingsproject met de Poolse wereldmuziekband Hello, dat ons in de Poolse top tien bracht in 1991.

- met mijn neus boven op alle veranderingen en omwentelingen in Rusland en in de rest van het Oostblok staan tussen 1987 en 1994; zoals het optreden tijdens de grootste demonstratie voor onafhankelijkheid los van de Sovjet Unie van 50.000 Litouwers in een park in Vilnius. Vlak daarna zouden Russische tanks en Spetznaz troepen nog dertien mensen vermoorden en onder tanks vermorzelen voordat het land straatarm, maar vrij kon zijn.

- in het nucleair besmette gebied rond Tsjernobyl rondlopen met een filmmaker uit Moskou; spelen in een kinderziekenhuis voor kinderen die voor een groot deel nu wel zullen zijn gestorven aan stralingsziekte; in een winkel aldaar worden bestormd door mensen die willen dat je de straling van hun lichaam meet met de geigerteller die we bij ons hadden en 's avonds met de andere muzikanten van de benefiettour voor de slachtoffers stomdronken worden om deze zwarte ervaringen even te vergeten; samen met Sytse Haima de trap van een zeer officieel gebouw in Wit Rusland afstrompelen, op elkaars schouders overeind blijvend, even stoppen om in een vuilnisbak te kotsen en dan maar terug naar de bus en het hotel; de volgende morgen koppijn en als ontbijt spaghetti met onduidelijke vleessaus en boven de keuken prijkte het bord met de mededeling dat alle voedsel uit niet-radioactief besmette gebieden kwam.

- hardnekkig pogen je de Russische vrouwen van het lijf te houden, die met je willen trouwen om naar Nederland te kunnen komen; de flat in Gorki bezoeken waar de dissidente kerngeleerde Sacharov in ballingschap woonde en waar Russische vrouwen nog steeds bloemen neerleggen; de eerste Westerse muzikant zijn, die sinds de Tweede Wereldoorlog in datzelfde Gorki (nu Niznje Novgorod = lage nieuwstad) optreedt met speciale toestemming van de KGB. Daarvoor zat de stad potdicht omdat daar de Russische atoomonderzeeërs werden gebouwd. Het publiek uit zijn dak en ik niet minder, rillingen over je rug dus, terugkijkend naar de tweedelige documentaire bij de AVRO die we maakten tijdens deze reis. Ik zal de Russen met hun enthousiasme, gastvrijheid en feesten nooit vergeten.

- de 'grotere' muziekwereld leren kennen op tournee met bijvoorbeeld The Dubliners en The Everly Brothers in Nederland (MECC/Maastricht, Congreshal/Den Haag) en in Duitsland. Ook interessant al die luxe. Tegelijkertijd heb ik een grote kennis van het Nederlandse wegennet opgedaan, altijd handig.

- bands uit Amerika, Mexico, Engeland, Polen, Litouwen en Rusland over de vloer gehad, sommigen wekenlang. Dat scheelde een hoop hotelkosten en was wel zo gezellig en niet te vergeten de vele (nachtelijke) jamsessies hier en daar en overal.

- wat betreft Nederland heb ik de radio- en tv-studio's van de meeste omroepen bezocht voor optredens en interviews, alleen de EO en TROS niet voor zover ik me herinner. - Jan Douwe Kroeske leren kennen, toen hij als reporter begon bij VARA's Popkrant en in opdracht van Felix Meurders the Visitor kwam opzoeken in Friesland.

- de Friese Bries in de jaren tachtig een beetje mee aangewakkerd; laat het een hype zijn geweest zoals nu wordt beweerd, maar het was wel de eerste keer dat de Friese muziekscene op de kaart van Nederland werd gezet. En VOORAL gigantisch VEEL verschillende mensen leren kennen. Te veel bijna!!!

[vorige pagina]